2021
Kersttradities in Oostenrijk
Het grote feest nadert met rasse schreden. En dus ook de tijd dat er in de meeste gezinnen weer de oude tradities tot leven komen. Een aantal tradities verschillen sterk per regio, andere worden in het hele land in ere gehouden. Er zijn heel wat tradities die alleen bekend zijn binnen de eigen familie. Deels liggen ze voor de hand, zoals een bezoek aan de kerstmarkt, of kerstkoekjes bakken. Andere weer zijn minder bekend. Als je altijd al hebt willen weten welke kersttradities wij in Oostenrijk in ere houden, moet je beslist verder lezen.
Het vredeslicht
De Oostenrijkse omroep (ORF) organiseert ieder jaar in de tijd voor de Kerst een grote inzamelingsactie op de televisie met als titel ‘Licht ins Dunkel-Gala’. In 1986 kwam een kijkster op het idee iedereen die meegedaan had te bedanken met een lichtje. Sindsdien reist ieder jaar een kind naar de grot in Bethlehem waar Jezus is geboren om daar het vredeslicht op te halen. Traditioneel brengt de Oostenrijkse luchtvaartmaatschappij Austrian Airlines het licht in een explosieveilige verpakking naar Wenen.
Vandaar uit verdelen verkenners na een viering het licht op de derde zondag in de advent. Er zijn niet alleen verkenners uit Oostenrijk aanwezig, maar uit heel Europa en andere delen van de wereld. Ze helpen het licht naar vele landen op deze wereld te brengen. Op 24 december kan men dan het licht afhalen op tal van stations, in kerken, bij de studio’s van de ORF in het hele land en in vele clubgebouwen van de verkennerij. Het licht moet zo lang mogelijk blijven branden als symbool van een feest zonder grenzen.
Barbara-takken in het water zetten
Op 4 december, de naamdag van de heilige Barbara, snijden mensen een takje van een fruitboom af. Dat komt dan binnen in het water te staan. Iedereen verheugt zich als de tak bloemen heeft op kerstavond, want dat zou een heel jaar geluk betekenen. Vroeger zetten meisjes meerdere takjes in het water. Ieder takje stond voor een andere vereerder op wie ze een oogje hadden. Het takje dat het eerste bloeide, duidde dan op de toekomstige echtgenoot.
Anklöpfeln
Kersttradities in Oostenrijk zijn vaak nauw verbonden met het geloof. In een aantal delen van Tirol is ook nu nog het ‘Anklöpfeln’ goed gebruik. Het hoort zelfs bij het immaterieel cultureel erfgoed van de UNESCO. Op de drie donderdagen voor de Kerst trekken personen verkleed als herders ‘s avonds van deur tot deur. Meestal zijn het mannen die rondtrekken. Ze kloppen aan en als ze binnen mogen, brengen ze de bewoners van het huis in kerststemming met muziek en gezang. In andere delen van Oostenrijk is deze traditie in een enigszins gewijzigde vorm bekend als ‘Herbergssuche’, het zoeken naar een plaats in de herberg. Deze traditie is verwijzing naar Maria en Jozef die op kerstavond op zoek waren naar een onderkomen.
Tentoonstellingen van kribben bezoeken
In het westen van Oostenrijk heeft de kerstkribbe een grote betekenis. Veel van deze uit hout gesneden kunstwerken zijn vaak al sinds generaties in het bezit van families. Zij verbeelden op een oriëntaalse manier de nacht dat Jezus werd geboren, maar het kan ook in een typisch Tiroolse sfeer. In de kersttijd kan men in veel plaatsen tentoonstellingen van kerstkribben bezoeken en deze met de hand gemaakte meesterwerken bewonderen. De mooiste en deels ook curieuze kribben zijn te zien in het Tiroler Volkskunstmuseum in Innsbruck.
Uitroken
De nachten van 24 en 31 december en van 5 januari staan bekend als ‘Rauhnächte’. Op deze avonden gaan veel gezinnen met een pan smeulende wierook en een vat met wijwater door alle kamers in het huis. En als er een stal is, zullen ze die niet overslaan. Boze geesten worden verdreven door de kamers ‘uit te roken’. Bovendien is het gezin dan ook beschermd tegen onheil en ziekte.
Sternsingen
Rond 6 januari trekken kinderen verkleed als ‘de drie Wijzen uit het Oosten’ van deur tot deur. Een van de kinderen heeft een ster aan een stok bij zich. Ze zingen liedjes, zeggen versjes op en vragen zo een bijdrage voor een liefdadigheidsproject. Waar de deur voor hen opengaat, schrijven ze met krijt het jaartal op het kozijn en de lettervolgorde C + M + B. Deze combinatie staat voor ‘Christus Mansionem Benedicat’. Vertaald betekent dit ‘Christus zegene dit huis’. Later dachten mensen dat die letters stonden voor de namen van de drie Wijzen: Caspar, Melchior en Balthasar Deze rondgang die de zangertjes maken is de laatste in de reeks van de kersttradities in Oostenrijk, want het duurt niet lang meer, of de carnavalstijd begint.
